بنيامين صدر- همه ما براي يك بار هم كه شده جست وجوي خانه به خانه را براي يافتن سرپناهي مناسب تجربه كرده ايم؛ پرسه زدن در خيابان ها و كوچه پس كوچه هاي شهر شلوغ و دود آلودمان تهران، در گرماي طاقت فرساي تابستان و سرماي خشك و بي لطافت زمستان براي پيدا كردن آپارتماني مناسب كه ادامه زندگي را زير سقف هاي آن تجربه كنيم، اما اين خيابان نوردي لعنتي زماني سخت تر خواهد شد كه يك يا 2 ميليون پول كم داشته باشي!
از همه اين حرف ها كه بگذريم يك آپارتمان مناسب چه ويژگي هايي براي سكونت دارد، حال به قصد اجاره يا خريد كه اين روزها براي جوان ترها كمي دست نيافتني شده است.
در اين ميان، نگاه به معماري سال هاي دور ايران ما را متوجه مزيت هايي مي كند كه اين روزها در آپارتمان هاي رنگارنگ و بعضا بدقواره وجود ندارد.
آنچه بيش از هر چيز در بافت خانه هاي قديمي به چشم مي خورد برتري زيباشناسي موقعيت انساني نسبت به معماري كنوني ايران است كه شرايط زندگي توام با آرامش و سلامت زيست انساني را فراهم مي كند.
معماري سال هاي دور، يك معماري درون گرا بود كه با داشتن يك حياط مركزي و نشانه هاي انساني با تداعي نوعي بهشت زميني، آرامش رواني را به ساكنان خود هديه مي داد. در حالي كه معماري كنوني نوعي معماري برون گرا ست كه علاوه بر نوعي اشرافيت كاذب، چهره نمايي آن موردنظر است و اين چهره نمايي در اغلب مواقع به دليل رعايت نكردن قواعد زيبايي شناسانه در تقابل با برخي ديگر از مظاهر زندگي شهري و ساختمان هاي رنگارنگ، جلوه هاي بصري و درنهايت آرامش رواني ساكنان خود را برهم مي زند.
به گفته احمد منتظر – استاد معماري- در گذشته موضوع كار انساني در نوع كيفيت و ساخت و ساز نيز پراهميت بود، ولي در حال حاضر برخلاف نوع معماري در گذشته كه تابع منافع شخصي نبود و به كيفيت توجه داشت، بيشتر ساخت وسازها به صورت انبوه سازي و در اصطلاح بسازبفروشي ست كه در آن كيفيت در نظر گرفته نمي شود و بيشتر منافع شخصي مدنظر سازندگان بناست. آنچه در كلانشهرهاي كشور و به طور مشخص در تهران به چشم مي خورد رويش قارچ گونه آپارتمان هايي ست كه در اغلب آنها هيچ گونه امكانات رفاهي و شرايط آرامش محيطي براي زندگي سالم فراهم نيست.
بيتا فروزانفر – روان شناس - در اين خصوص مي گويد: آرامش رواني كه نيمي از آن با برخورداري انسان از شرايط محيطي مناسب حاصل مي شود، بي گمان مهمترين شرط برقراري ارتباطات همراه با احترام متقابل است .
در اين ميان هرچه محيط زندگي بخصوص زيست اجتماعي در فضاي شهري و شهرهاي صنعتي همراه با علائم ايجاد تنش و تشنج باشد، فرآيند برقراري ارتباط سالم و آرامش رواني نيز دچار اختلال شده و رفته رفته فضا را به سوي بي اعتمادي و درنتيجه تقويت توهم زايي سوق مي دهد.
در همين رابطه مي توان به دو مشكل عمده كه بيشتر آپارتمان نشين ها با آن دست به گريبانند اشاره كرد كه يكي ناهنجاري هاي فيزيكي و محيطي آپارتمان هاست و ديگري ناهنجاري هاي روحي و رفتاري ساكنان آنها كه دومي مجال بيشتري را نيز براي پرداختن مي طلبد.
اما مشكلات فيزيكي و در نظر نگرفتن امكانات رفاهي و حتي بسياري امكانات كه از ملزومات آپارتمان نشيني ست و به نوعي از نيازهاي اوليه زندگي شهري محسوب مي شود، در بسياري موارد نه تنها هزينه هاي سنگيني را بر دوش خانوار تحميل مي كند، بلكه آرامش رواني ساكنان آپارتمان را نيز برهم مي زند.
به عنوان نمونه آپارتمان مسكوني بايد نورگير بوده و راهروهاي عريض داشته باشد، نه مانند بسياري از آپارتمان ها كه عرض راه پله آن كمتر از يك متر و 20 سانتي متر است، چون در اين صورت ساكنان آن براي اسباب كشي دچار مشكلات بسياري خواهند شد.
تصور كنيد عرض يك اجاق گاز 5 شعله معمولي 160 سانتي متر است. از سوي ديگر بيشتر آسانسورهاي نصب شده در آپارتمان هاي فعلي فقط به اندازه 2 نفر گنجايش دارد و در اغلب اوقات هم خراب است. بنابراين براي حمل ونقل، ساكنان آپارتمان را دچار مشكل مي كند. مواردي هم به چشم مي خورد كه برخي افراد بي مبالات با كمك آسانسور چنان بار حجيمي را براي رساندن به منزل خود حمل مي كنند كه نه تنها جابه جايي ديگر ساكنان آپارتمان را دچار مشكل مي كند، بلكه سبب وارد آمدن فشار سنگيني بر آسانسور مي شود كه در نهايت به خرابي آن نيز مي انجامد. در مواقع وقوع خرابي تاسيسات ساختمان هم هيچ كس متولي تعمير نيست، چون اغلب ساكنان، مستاجران يك ساله هستند و زحمت پيگيري مشكلات آپارتمان را به خود نمي دهند.
اما موضوع تنها در همين جا پايان نمي پذيرد. هر آپارتمان 18 واحدي به طور معمول 18 مدير دارد! هر طبقه هم يك رئيس، يك هيات مديره و ... دارد و هيچ همسايه اي به حرف همسايه ديگر گوش نمي دهد. موضوع تقسيم هزينه هاي جاري و شارژ آپارتمان هم موضوعي ست كه گويا قرارنيست به سرانجام مشخص برسد. هزينه گاز و آب كه كنتور مشتركي دارند، مسئله امروز و ديروز نيست.
سعادت آباد
به نظر مي رسد كه در آپارتمان هاي امروزي نوعي سردرگمي مديريتي به چشم مي خورد و به عنوان نمونه در راستاي پيشبرد منافع يك خانوار، اگر لامپ پاگرد يك طبقه سوخت يا كليد برق خراب شد، وسايل اوليه، از طبقه هاي ديگر تامين مي شود!
اينها همه در شرايطي ست كه حريم خصوصي در آپارتمان هاي امروزي بشدت تهديد مي شود و اغلب واحدهاي آپارتماني با ساخت وساز غيركارشناسي و بسازبفروش از نظر استحكام و جلوگيري از انتقال صدا با مشكلات بسياري روبه رو هستند. در واقع اينگونه ساخت وسازها ايجاب مي كند كه همه همسايه ها از مسائل خصوصي هم باخبر شوند. نگهداري سگ را هم در آپارتمان بايد به تمام اين مشكلات اضافه كرد كه گاه و بي گاه صدايش را بلند مي كند و همه ساكنان را به زحمت مي اندازد.
در چنين فضايي به نظر مي رسد كه زندگي آپارتمان نشيني در عمل به سكونتي اجباري تبديل شده كه شرايط سختي را به ساكنان حتي براي نفس كشيدن تحميل مي كند؛ نفسي كه چون برمي خيزد، صدايش را همه مي شنوند
تجريش - دربند
از همه اين حرف ها كه بگذريم يك آپارتمان مناسب چه ويژگي هايي براي سكونت دارد، حال به قصد اجاره يا خريد كه اين روزها براي جوان ترها كمي دست نيافتني شده است.
در اين ميان، نگاه به معماري سال هاي دور ايران ما را متوجه مزيت هايي مي كند كه اين روزها در آپارتمان هاي رنگارنگ و بعضا بدقواره وجود ندارد.
آنچه بيش از هر چيز در بافت خانه هاي قديمي به چشم مي خورد برتري زيباشناسي موقعيت انساني نسبت به معماري كنوني ايران است كه شرايط زندگي توام با آرامش و سلامت زيست انساني را فراهم مي كند.
معماري سال هاي دور، يك معماري درون گرا بود كه با داشتن يك حياط مركزي و نشانه هاي انساني با تداعي نوعي بهشت زميني، آرامش رواني را به ساكنان خود هديه مي داد. در حالي كه معماري كنوني نوعي معماري برون گرا ست كه علاوه بر نوعي اشرافيت كاذب، چهره نمايي آن موردنظر است و اين چهره نمايي در اغلب مواقع به دليل رعايت نكردن قواعد زيبايي شناسانه در تقابل با برخي ديگر از مظاهر زندگي شهري و ساختمان هاي رنگارنگ، جلوه هاي بصري و درنهايت آرامش رواني ساكنان خود را برهم مي زند.
به گفته احمد منتظر – استاد معماري- در گذشته موضوع كار انساني در نوع كيفيت و ساخت و ساز نيز پراهميت بود، ولي در حال حاضر برخلاف نوع معماري در گذشته كه تابع منافع شخصي نبود و به كيفيت توجه داشت، بيشتر ساخت وسازها به صورت انبوه سازي و در اصطلاح بسازبفروشي ست كه در آن كيفيت در نظر گرفته نمي شود و بيشتر منافع شخصي مدنظر سازندگان بناست. آنچه در كلانشهرهاي كشور و به طور مشخص در تهران به چشم مي خورد رويش قارچ گونه آپارتمان هايي ست كه در اغلب آنها هيچ گونه امكانات رفاهي و شرايط آرامش محيطي براي زندگي سالم فراهم نيست.
بيتا فروزانفر – روان شناس - در اين خصوص مي گويد: آرامش رواني كه نيمي از آن با برخورداري انسان از شرايط محيطي مناسب حاصل مي شود، بي گمان مهمترين شرط برقراري ارتباطات همراه با احترام متقابل است .
در اين ميان هرچه محيط زندگي بخصوص زيست اجتماعي در فضاي شهري و شهرهاي صنعتي همراه با علائم ايجاد تنش و تشنج باشد، فرآيند برقراري ارتباط سالم و آرامش رواني نيز دچار اختلال شده و رفته رفته فضا را به سوي بي اعتمادي و درنتيجه تقويت توهم زايي سوق مي دهد.
در همين رابطه مي توان به دو مشكل عمده كه بيشتر آپارتمان نشين ها با آن دست به گريبانند اشاره كرد كه يكي ناهنجاري هاي فيزيكي و محيطي آپارتمان هاست و ديگري ناهنجاري هاي روحي و رفتاري ساكنان آنها كه دومي مجال بيشتري را نيز براي پرداختن مي طلبد.
اما مشكلات فيزيكي و در نظر نگرفتن امكانات رفاهي و حتي بسياري امكانات كه از ملزومات آپارتمان نشيني ست و به نوعي از نيازهاي اوليه زندگي شهري محسوب مي شود، در بسياري موارد نه تنها هزينه هاي سنگيني را بر دوش خانوار تحميل مي كند، بلكه آرامش رواني ساكنان آپارتمان را نيز برهم مي زند.
به عنوان نمونه آپارتمان مسكوني بايد نورگير بوده و راهروهاي عريض داشته باشد، نه مانند بسياري از آپارتمان ها كه عرض راه پله آن كمتر از يك متر و 20 سانتي متر است، چون در اين صورت ساكنان آن براي اسباب كشي دچار مشكلات بسياري خواهند شد.
تصور كنيد عرض يك اجاق گاز 5 شعله معمولي 160 سانتي متر است. از سوي ديگر بيشتر آسانسورهاي نصب شده در آپارتمان هاي فعلي فقط به اندازه 2 نفر گنجايش دارد و در اغلب اوقات هم خراب است. بنابراين براي حمل ونقل، ساكنان آپارتمان را دچار مشكل مي كند. مواردي هم به چشم مي خورد كه برخي افراد بي مبالات با كمك آسانسور چنان بار حجيمي را براي رساندن به منزل خود حمل مي كنند كه نه تنها جابه جايي ديگر ساكنان آپارتمان را دچار مشكل مي كند، بلكه سبب وارد آمدن فشار سنگيني بر آسانسور مي شود كه در نهايت به خرابي آن نيز مي انجامد. در مواقع وقوع خرابي تاسيسات ساختمان هم هيچ كس متولي تعمير نيست، چون اغلب ساكنان، مستاجران يك ساله هستند و زحمت پيگيري مشكلات آپارتمان را به خود نمي دهند.
اما موضوع تنها در همين جا پايان نمي پذيرد. هر آپارتمان 18 واحدي به طور معمول 18 مدير دارد! هر طبقه هم يك رئيس، يك هيات مديره و ... دارد و هيچ همسايه اي به حرف همسايه ديگر گوش نمي دهد. موضوع تقسيم هزينه هاي جاري و شارژ آپارتمان هم موضوعي ست كه گويا قرارنيست به سرانجام مشخص برسد. هزينه گاز و آب كه كنتور مشتركي دارند، مسئله امروز و ديروز نيست.
سعادت آباد
به نظر مي رسد كه در آپارتمان هاي امروزي نوعي سردرگمي مديريتي به چشم مي خورد و به عنوان نمونه در راستاي پيشبرد منافع يك خانوار، اگر لامپ پاگرد يك طبقه سوخت يا كليد برق خراب شد، وسايل اوليه، از طبقه هاي ديگر تامين مي شود!
اينها همه در شرايطي ست كه حريم خصوصي در آپارتمان هاي امروزي بشدت تهديد مي شود و اغلب واحدهاي آپارتماني با ساخت وساز غيركارشناسي و بسازبفروش از نظر استحكام و جلوگيري از انتقال صدا با مشكلات بسياري روبه رو هستند. در واقع اينگونه ساخت وسازها ايجاب مي كند كه همه همسايه ها از مسائل خصوصي هم باخبر شوند. نگهداري سگ را هم در آپارتمان بايد به تمام اين مشكلات اضافه كرد كه گاه و بي گاه صدايش را بلند مي كند و همه ساكنان را به زحمت مي اندازد.
در چنين فضايي به نظر مي رسد كه زندگي آپارتمان نشيني در عمل به سكونتي اجباري تبديل شده كه شرايط سختي را به ساكنان حتي براي نفس كشيدن تحميل مي كند؛ نفسي كه چون برمي خيزد، صدايش را همه مي شنوند
تجريش - دربند
No comments:
Post a Comment